Arzın artırılması amacıyla dikilen milyonlarca yeni ağacın olgunluğa ulaşmasıyla birlikte Türkiye'nin bu yıl zeytinyağı üretiminde yeni bir rekor kırması bekleniyor.
Ürünün, ülkenin dünyanın en büyük zeytinyağı üreticilerinden biri olma konumunu pekiştirmesi bekleniyor.
Sektörün en üst organı olan Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Başkanı Dr. Mustafa Tan'a göre Türkiye bu yıl yaklaşık 475.000 ton zeytinyağı üretecek ve bu rakam geçen yılki 200.000 tonun iki katından fazla olacak.
AGBI'ye verdiği demeçte, aradaki farkın büyük bir kısmı 2023'ün zeytin üretim döngüsünde bir düşüş yılı olmasının bir sonucu olsa da - ürün tipik olarak yılda iki kez iniş ve çıkışlar yaşıyor - 2024 için daha yüksek üretimin en azından bir kısmı, yeni ekimler yoluyla üretimi artırmaya yönelik uyumlu çabaların bir sonucudur.
“Bu, sektörümüzün ve Tarım Bakanlığı'nın Türkiye'yi İspanya'dan sonra dünyanın iki numaralı zeytin üreticisi haline getirmek için yaptığı çalışmalarla uyumlu. Henüz o noktada değiliz ama bu yolda ilerliyoruz.”
Zeytinyağı üretimi. Birçok Türk üretici geçen yıl üretim yapmamak zorunda kaldı.
UZZK verilerine göre Türkiye'de 200 milyondan fazla zeytin ağacı dikili ve bu sayı birkaç on yıl öncesinin iki katı. Bunların 172 milyonu olgunlaşmış ve meyve veriyor, 32 milyonu ise yeni dikilmiş.
Yeni dikimleri tetikleyen faktörlerden biri, çoğu geleneksel yetiştiricinin hasatlarını endüstriyel ölçekli işleme şirketlerine satmak yerine kendi markalı yağlarını çıkaran küçük üreticilerin artmasıdır.
Kuzeybatıdaki Eceabat ilçesinde bulunan ve ağırlıklı olarak iç pazarı hedefleyen butik bir organik üretici olan Beyada Zeytinyağı'nın ortaklarından Dilara Güngör'e göre zeytin, sofralık zeytin, yağ ve sabun girdileri de dahil olmak üzere bir dizi ürün seçeneği sunuyor.
Ayrıca uzun vadeli kazanç potansiyelinin de diğer ürünlerden uzaklaşmaya yardımcı olan bir teşvik olduğunu söyledi.
Güngör, “Zeytinyağı diğer tarım ürünlerine kıyasla daha iyi getiriye sahip,” dedi. “Zeytin ağaçlarımız sadece beş yaşında ama şimdiden getiri elde etmeye başladık. Ayrıca, ağaçların kısa ömürlü olduğu meyve bahçelerine kıyasla, zeytin ağaçları sonsuza kadar yaşıyor.”
Bu sezonki rekor üretim seviyeleri, Türkiye'nin geçen yıl ihracatçıların büyük ölçüde dışlandığı uluslararası petrol pazarına geri dönmesiyle geldi.
İç piyasada yükselen gıda fiyatları ve yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 60'ı aşan tüketici enflasyonu ile birlikte 2023 sezonundaki düşük hasat, Türk hükümetini yerel talebin karşılanmasını ve maliyetlerin düşürülmesini sağlamak için geçen Ağustos ayında dökme ihracata yasak getirmeye sevk etti.
Yasak yurtiçi petrol fiyatlarını düzleştirirken, aynı zamanda Türk üreticilerin küresel petrol kıtlığından yararlanamaması, kazançların kısıtlanması ve diğer üretici ülkelerin yerleşik ihracat pazarlarına girmesi anlamına geliyordu.
Planlandığı gibi Ekim ayında değil Eylül ayında kaldırılan yasak, Türkiye'nin önemli bir fazla petrol rezervi oluşturduğu anlamına da geliyordu.
Kaynak: https://www.agbi.com