Lecanemab bu yılın başlarında ülkede kullanım için onaylandı. Ancak ilaçtan en iyi şekilde yararlanmak için daha geniş kapsamlı reformlar yapılması gerekecek.
SHANGHAI - Yan, geçtiğimiz yıl boyunca, 2019'da o zamanlar 70 yaşında olan annesiyle Kuzeybatı Çin'de yaptığı bir gezideki küçük bir ayrıntıyla meşgul oldu. İkili bir araç kiralamıştı ama Yan annesine arabanın yolda olduğunu kaç kez söylediyse de yaşlı kadın arabanın nerede olduğunu sormaya devam etti. “Sadece gergin olduğunu düşünmüştüm,” diyor Yan Sixth Tone'a.
Şanghay'ın yaklaşık bir saat dışındaki Changzhou'da yaşayan 50 yaşındaki küçük işletme sahibi şimdi bunun bir uyarı işareti olup olmadığını merak ediyor. Geçen yıl Yan'ın babası, soyadı Zhang olan annesinin hafıza sorunları yaşıyor gibi göründüğünü fark etti. Bu konuyu konuştuktan sonra Yan ve babası onu bir kontrole götürmeye karar vermişler.
Teşhis yıkıcıydı: Zhang, ilerleyici bir nörolojik hastalık ve en yaygın bunama türü olan Alzheimer'ın erken belirtilerini gösteriyordu.
“Alzheimer televizyonda gördüğünüz bir şey,” diyor gizlilik nedeniyle sadece soyadıyla anılmak isteyen Yan. “Bana bu kadar yakın birini etkileyeceğini hiç düşünmemiştim.”
Resmi istatistiklere göre 2022 yılında Çin'de Alzheimer ile yaşayan yaklaşık 10 milyon kişi vardı. Çin Alzheimer Hastalığı Derneği'ne (CAAD) göre 65 yaş üstü insanların yaklaşık %5'ine hastalık teşhisi konmuş durumda. Bu oran 80 yaş ve üzeri kişiler arasında %30'a yükselmektedir.
Ortalama olarak, 65 yaşın üzerindeki hastaların teşhis sonrası yaşam beklentisi dört ila sekiz yıl arasındadır, ancak bazıları 20 yıla kadar yaşayabilir. Tedavisi yoktur ve kanıtlanmış çok az tedavi seçeneği vardır.
Ancak bu durum değişmeye başlıyor. Son yıllarda piyasaya çıkan en umut verici yeni ilaçlardan biri, Japon ilaç devi Eisai ve ABD merkezli Biogen tarafından ortaklaşa geliştirilen Lecanemab'dır. Ticari adıyla Leqembi olarak da bilinen Lecanemab, Alzheimer hastalarının beyinlerinde biriken amiloid plakları hedef alarak hastalığın neden olduğu bilişsel ve işlevsel gerilemeyi yavaşlatmaya yardımcı oluyor.
Lecanemab, Ocak 2023'te ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından onaylandıktan sonra, geçtiğimiz Ekim ayında Çin'in güney adası Hainan'daki Boao Lecheng Uluslararası Medikal Turizm Pilot Bölgesi tarafından kullanılmak üzere yeşil ışık yakıldı.
Bu Ocak ayında Çin Ulusal Tıbbi Ürünler İdaresi'nden tam onay alan ilaç, Alzheimer tedavisi için hem ABD hem de Çin tarafından onaylanan tek amiloid beta yönelimli antikor oldu. Çin, Amerika ve Japonya'dan sonra Lecanemab'ı resmi olarak onaylayan üçüncü ülke oldu. Yan gibi hastalar ve yakınları bu haberi potansiyel bir yaşam uzatma atılımı olarak selamladı. Ancak doktorlar ve uzmanlar, ilaca duydukları heyecanı, etkilerinin sınırlı olduğu ve büyük ölçüde Çin'in yaşlı bakım sisteminin geleneksel bir zayıflığı olan erken teşhise bağlı olduğu gerçeğiyle dengelemeye çalışarak daha temkinli bir ton benimsediler.
Zhang'ın doktoru ve Şanghay Jiao Tong Üniversitesi Tıp Fakültesi Renji Hastanesi Nöroloji Bölümü Direktörü Wang Gang, “Bu yeni ilacın piyasaya sürülmesi, semptomların tedavisinden hastalık modifiye edici tedavi dönemine geçişi ifade ediyor ve bu da çığır açan bir dönüm noktası” diyor.
“Ancak yanlış kişilere verirseniz, sadece israf olmaz, beyin mikro kanamaları ve beyin dokusunda ödem de dahil olmak üzere yan etkileri ciddi olabilir.”
Erken benimseyenler
Bu Haziran ayında, Lecanemab'ın tam ruhsat onayı almasından altı ay sonra, ilaç eczane raflarına ulaştı. 26 Haziran'da Pekin'deki Capital Tıp Üniversitesi'nden 58 yaşındaki bir Alzheimer hastası, Çin'de Boao dışında Lecanemab reçetesi alan ilk kişi oldu.
Yan, hemen ertesi gün annesini tedaviye başlamak üzere Şanghay'daki bir kliniğe götürdü.
Geçen yıl annesinin hafıza sorunlarını doğruladıktan sonra Yan, internette faydalı tedavi bilgileri bulmakta zorlandı. Ancak Çinli düzenleyicilerin Lecanemab'ı 2023'ün sonlarında onaylayabileceğini duyduğunda, birden umutla doldu. “Çok heyecanlandım,” diye hatırlıyor.
Bir tanıdığı onu Şanghay'da bir doktora bağlamaya yardımcı oldu. Kısa süre sonra annesini şehirdeki düzenli randevulara götürmeye başladı - hastaların ilacı güvenli bir şekilde alabilmelerini sağlamak için uzun bir ön tarama sürecinin bir parçası.
Şimdi, Yan ve annesi her Perşembe Şanghay'a bir saatlik hızlı tren yolculuğu yapıyor, ardından bir taksiye binerek şehrin merkezindeki Yuyuan Toplum Sağlığı Merkezi'ne gidiyorlar. Orada annesine yaklaşık iki saatlik bir enjeksiyon yapılıyor ve ardından gözlem için bir gece kalıyor.
Zhang'ın doktoru Wang'a göre Lecanemab tedavisi sürekli değerlendirme gerektiriyor. “İlk üç ila dört ay boyunca sonuçlara bakacağız, ardından ilacın güvenliğini ve etkinliğini sağlamak için nörolojik ve kan değerlendirmelerinin yanı sıra bir MRI yapacağız” diyor.
Kaynak : https://www.sixthtone.com